ราชพฤกษ์

หัวข้อ	รายละเอียด
ชื่อสามัญ	Golden shower, Indian laburnum, Pudding-pine tree, Purging Cassia
ชื่อทางวิทยาศาสตร์	Cassia fistula L.
วงศ์	FABACEAE
ชื่อพื้นเมือง	กุเพยะ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี), ปูโย ปีอยู เปอโซ แมะหล่าอยู่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ลักเกลือ ลักเคย (กะเหรี่ยง), ราชพฤกษ์ ชัยพฤกษ์ (ภาคกลาง), ลมแล้ง (ภาคเหนือ), ราชพฤกษ์ (ภาคใต้), คูน
ลักษณะเด่น	ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบประกอบยาว 30–40 ซม. มีใบย่อย 3–8 คู่ รูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 7–13 ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม ก้านใบย่อยยาว 0.5–1 ซม. ช่อดอกห้อยลง ยาว 20–60 ซม. ใบประดับยาวประมาณ 1 ซม. ร่วงเร็ว ก้านดอกยาว 3–5 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่แคบ ยาว 1–1.5 ซม. ดอกสีเหลือง กลีบรูปไข่กว้าง ยาว 2.5–3.5 ซม. มีก้านสั้น ๆ เกสรเพศผู้อันยาว 3 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 3–4 ซม. โค้งงอ อับเรณูยาวประมาณ 5 มม. มีรูเปิดที่โคน อันสั้น 4 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 0.6–1 ซม. ตรง ลดรูป 3 อัน รังไข่และก้านเกสรเพศเมียมีขนกำมะหยี่ ฝักรูปทรงกระบอก ห้อยลง ยาว 20–60 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.5 ซม. เมล็ดรูปรี แบน สีน้ำตาลเป็นเงา ยาวประมาณ 1 ซม. มีผนังกั้นบาง ๆ
สรรพคุณ	ระบายพิษไข้ เป็นยาระบายที่ไม่ปวดมวน ใช้ในเด็ก หรือผู้ที่ท้องผูกเรื้อรังได้ ช่วยบรรเทาอาการแน่นหน้าอก ฟกช้ำ แก้ไข้มาลาเรีย แก้บิด ถ่ายพยาธิ แก้ตานขโมย ถ่ายเสมหะ ใช้พอก แก้ปวดข้อ แก้ลมเข้าข้อและขัดข้อ
ข้อควรระวัง	การกินมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ ท้องอืด และปวดมวนท้อง มีฤทธิ์ระบายโดยการกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ใหญ่ จึงไม่ควรกินติดต่อกันนาน เพราะเมื่อไม่ได้รับยาจะทำให้ลำไส้ไม่ทำงานตามปกติ สตรีมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
บริเวณที่พบ	บึงพระลักษณ์ฝั่งถนนหลังมหาลัย